Wat ging er vooraf

"Als je al die berichten hoort over kindermisbruik. Waar is mijn kind nog veilig?"
"Alles wat mijn kinderen willen weten over seks halen ze wel van internet. Ik hoef ze niets meer te vertellen."

"Seksuele dwang onder jongeren is een groot probleem. Acht procent van de jonge mannen heeft seksuele dwang uitgeoefend, vijftig procent van de jonge vrouwen tussen 15 en 25 jaar heeft seksuele dwang ervaren." (Onderzoek Rutgers Nisso Groep, 2010)
Er heerst veel verwarring over seksuele opvoeding en hoe je kinderen en jongeren in deze tijd een goede bagage op dit gebied meegeeft. Een probleem is dat volwassenen zelf vaak niet weten hoe te spreken over relaties, intimiteit, seksualiteit en lichamelijkheid. Nu is dit spreken nooit gemakkelijk. Maar hoe kunnen we dit onderwerp toch op een positieve manier in geloofsgemeenschappen aan de orde laten komen? Het spreekwoord luidt: "Jong geleerd, oud gedaan." Maar hoe gaat dat leren? En van wie valt er wat te leren? Hoe ontwikkel je als volwassene een eigen geluid, hoe bied je oriëntatie? En als jongeren hun kennis vooral van leeftijdgenoten en via het aanbod van TV en internet opdoen, hoe maken we hen dan weerbaar en leren we hen voor zichzelf op te komen en grenzen te stellen en te bewaren? Welk voorbeeld leven we als volwassenen voor en welke verhalen willen we jongeren in deze tijd meegeven als richtingwijzer?

Achtergrond

Stichting VPSG is een kleine oecumenische organisatie die al 25 jaar ervaring heeft in de pastorale begeleiding van volwassenen die (vaak in hun jeugd) te maken hebben gehad met seksueel misbruik. Daarnaast geeft zij voorlichting en scholing aan pastores en vrijwilligers in kerken over het signaleren van seksueel misbruik en het omgaan met mensen die dit ervaren hebben. Dit project is een vervolg op het VPSG-project over het ter sprake brengen van lichamelijkheid en seksualiteit in de kerken. 

Concreet

De VPSG is gaan verkennen waar en hoe we bovenstaande vragen en problemen aan de orde kunnen stellen. We gaan onderzoeken welke invalshoek voor welke doelgroep het beste werkt. Is er een ingang via het bestaande netwerk in geloofsgemeenschappen of kan via scholen aandacht besteed worden aan dit thema? Hiervoor zullen we contacten leggen met o.a. jongerenwerkers in kerken, pastores en identiteitsbegeleiders op scholen om te kijken wat een begaanbare weg kan zijn. Ook willen we onderzoeken welk materiaal voor handen is en het onder de loep nemen op geschiktheid om mee aan de slag te gaan. Aan het eind van de onderzoeksperiode willen we komen tot een voorstel voor een aanpak en een praktische beschrijving van een module waarmee gewerkt kan worden. Het project wordt uitgevoerd in 2011 (zes uur per week) door Maddy de Bruin-Meijer. Zij is werkzaam als pastoraal counselor bij stichting VPSG en geeft, vanuit haar jarenlange ervaring als pleegmoeder, trainingen over seksualiteit en seksueel misbruik aan pleegouders.

En nu

Levenslessen is in 2011 als onderzoeksproject van start gegaan. Vanuit de VPSG is Maddy de Bruin-Meijer de projectleidster en zij wordt , waar nodig, geassisteerd door de andere teamleden. In het jaar 2011 is er met de hulp van twee groepen mensen gezocht naar materialen en werkvormen om dit gevoelige onderwerp op respectvolle wijze aan de orde te stellen en van hieruit kwam het advies om contact te zoeken met scholen. In 2011 hebben we contact gezocht met Arkade-Cilon in Amsterdam. Deze organisatie adviseert en begeleidt basisscholen op het gebied van levensbeschouwing en identiteit en ontwikkelt projecten en leskisten over verschillende onderwerpen voor het basisonderwijs. In de eerste ontmoetingen met hen werd er enthousiast gereageerd op ons project. Het plan was om in 2012 een studiegroep te beginnen, maar het lukte vanuit Arcade-Cilon nog niet om het project te bemensen. Zodoende hebben wij in 2012 de ontwikkelingen afgewacht en geen fondsen aangeschreven. In 2013 hebben we de samenwerking concreet kunnen maken en is er een projectgroep samengesteld, die bestaat uit drie mensen van Arcade-Cilon, een docent van de IPABO Amsterdam en Gezien van der Leest en Maddy de Bruin namens de VPSG. De VPSG doet mee vanuit het standpunt, dat een positieve seksuele ontwikkeling mogelijk preventief kan zijn tegen seksueel misbruik/seksueel geweld. In 2013 zijn we bijeengekomen om op basis van eigen ervaringen, literatuur onderzoek, interviews met leerkrachten te gaan onderzoeken welke vraagstukken en dilemma's er bestaan binnen de praktijk van intimiteit en een natuurlijke seksuele vorming. Na het eerste jaar gezamenlijk onderzoek zijn we tot de volgende conclusies gekomen :

De eigen ontwikkeling van het kind staat centraal.Levenbeschouwelijke en religieuze waarden zijn van belang.Er is ruimte voor diversiteit.Een sensitieve en narratieve begeleiding is passend.

In 2013 hebben we een ontwerp gemaakt voor drie pilot bijeenkomsten over de ontwikkeling van intimiteit en seksualiteit voor pabo studenten, leerkrachten en ouders. Deze bijeenkomsten hebben als doel om inzicht te krijgen in wat volwassen mensen nodig hebben om de aan hen toevertrouwde kinderen te begeleiden op het gebied van een natuurlijke seksuele vorming. Naar aanleiding van deze onderzoeksbijeenkomsten is het plan om in 2014 een project of een product te gaan ontwikkelen. We hebben goed met elkaar kunnen samenwerken met betrokken en enthousiaste mensen, die de moed hebben om het belang van een positieve seksuele vorming als preventie van seksueel geweld kunnen onderschrijven. Inmiddels zijn er afspraken gemaakt dat in 2014 een aantal mensen van de werkgroep zich bezig gaan houden met de projectontwikkeling en Gezien van der Leest en Maddy de Bruin zullen deelnemen aan de klankbordgroep, maar zij kunnen ook ingezet worden voor trainingen over intimiteit, relaties en seksualiteit aan leerkrachten.

Er is nu een projectplan gemaakt en er is begonnen met fondswerving. De VPSG blijft actief in de klankbordgroep. Het project wordt getrokken door Arkade (nieuwe naam) , www.arkade.nl